(Dit stuk is geschreven door Casper Verbuyst en verscheen voor het eerst in Van Stof Tot Nadenken, 2010)
Ik geef toe: ik ben een star trek fan. Neen, ik heb geen rubberen Vulcan oren in mijn schuif liggen of een bat'leth reproductie aan de muur hangen en mijn kennis van het Klingon is hoogstens passief. Maar ik ben wel vertrouwd met de meeste tv-series en ook de speelfilms zijn mij niet vreemd. En indien de situatie er zich toe leent, durf ik wel eens een subtiele referentie te maken naar de Borg. Ik ben een pseudo-trekkie. Waarom deze interesse? Naast het feit dat het star trek canon in essentie de kronieken zijn van ontdekkingsreizigers in space, meer dan reden genoeg op zichzelf, ben ik sinds jongs af aan gefascineerd door de subtiele maatschappijkritiek die verweven zit doorheen de series. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: in de toekomst zijn we allemaal commies. En vegetariërs. Toegegeven, vegetariër zijn is niet moeilijk als je replicator op commando ethisch verantwoorde côte à l'os assembleert met als enige ingrediënt een beetje energie uit een koude fusiereactor. En indien er bijna geen materiële tekorten meer bestaan verdwijnt het sportieve element van het kapitalisme als sneeuw voor de zon.
Maar zelfs op de aarde, uiteraard het centrum van de United Federation of Planets en een baken van vredevolle samenwerking tussen alle soorten die genoeg op mensen lijken voor de occasionele interplanetaire seksscène, een gegarandeerd kijkcijferkanon onder het doelpubliek van puberende tienerjongens, is niet alles altijd peis en vree in de 24ste eeuw. De collectieve welvaart, die voornamelijk bestaat uit automagisch geproduceerde schone en veilige energie, wordt op een egalitaire wijze verdeeld onder de hele wereldbevolking. Van armoede is geen sprake en de gestegen levensverwachting wordt opgevangen met een cocktail van medische vooruitgang en een verfrissend respect voor ouderen. Het milieu doet het, onder de rationele planning van de mens, beter dan ooit tevoren. Maar veruit het grootste deel van de ruimtevaart en het wetenschappelijk onderzoek, cruciale aspecten van deze futuristische wereld, valt onder het bewind van een hiërarchisch militair orgaan dat actief is binnen alle lagen van de maatschappij. Het meest gegeerde goed blijft hetzelfde wat het anno 2010 ook is: macht en aanzien. Jawel, in deze utopie hebben we de ketens van het kapitalisme van ons afgeworpen en een ethiek van tolerantie en verdraagzaamheid voor (bijna) alle levende wezens geadopteerd, maar we zijn nog altijd niet vies van een mooi omlijnde en sterk hiërarchische dominantiestructuur. In tegendeel, wanneer elk statusvoordeel uit geld en eigendom verwaarloosbaar wordt, is excelleren op professioneel vlak meer dan ooit de beste gok om macht te vergaren. En wil je echt carrière maken dan is er maar één keuze: join the army.
Ordehandhavers van de hele mensheid en omstreken, geboren uit de as van een nucleaire holocaust en de revolutie die volgde uit dit apocalyptisch falen, de United Federation of Planets Starfleet zoekt onophoudelijk naar nieuwe rekruten. Van naar 24ste eeuwse standaarden zo goed als ongeschoolde plebs die als kanonvlees kunnen worden gebeamed naar schier onbewoonbare planeten tot hoogopgeleide topwetenschapers van het kaliber dat enkel een verlichte maatschappij kan produceren om te garanderen dat het schip optimaal blijft presteren, er is een plaats voor iedereen die ideologisch conformeert en allen krijgen ze uitvoerige militaire training, een kajuit met zicht op de sterren en een spandex uniform in een kleurtje dat hun functie en dus waarde aanduid. Wie kan zich niet scharen achter Starfleet’s nobele doel, de Melkweg verkennen, contacten smeden met onbekende civilisaties en de collectieve kennis van de mensheid verbreden? Ex astris, scientia!
Uiteraard moet er hier en daar eens een offer worden gebracht. Sommige buitenaardse soorten misinterpreteren onze vriendschappelijke radiogroet wel eens als een aanval, bijvoorbeeld wanneer de resulterende straling blijkt hun schedel te doen smelten, en dit kan soms wel eens op een confrontatie uitlopen. In dergelijke gevallen is het aan de dappere heren en dames van Starfleet om zichzelf, en dus ook ons, te beschermen en dit desnoods met geweld. Gelukkig reizen de meest briljante wetenschappers van hun tijd mee op deze ruimteschepen en zijn de meeste naast hun dayjob als botanist of chemicus ook gespecialiseerd in op plasma gebaseerde phasers en quantum torpedos. Als extra motivatie om hun schip met hand en tand te verdedigen, nemen ze ook hun uitgebreide familie mee aan boord, die in geval van schipbreuk vaak mee met het schip ten onder gaat. Je zou van minder willen wederkerig beneficiële handelsrelaties aangaan met de vreedzame federatie.
Wat een verwarrende en onnodig pluralistische wereld leven we toch in, in contrast met deze visionaire toekomstvisie. Zal de mensheid de nodige eenheid bereiken die noodzakelijk is om reële vooruitgang te boeken? Of zal onze reis naar de sterren worden belemmerd door kleinburgerlijke reformisten? Men kan slechts blijven dromen dat de utopische idealen geschetst in deze tv-serie die generaties nerds heeft geïnspireerd ooit doorsijpelen naar de echte wereld en de mensheid in vredevolle samenwerking zal streven naar een betere toekomst. Voor iedereen die er aan wil meewerken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten